Waarom nu investeren in opleiding een goede zaak is

17/8/2023

Agoria voerde in 2019 een studie uit die aantoont dat zonder aangepast beleid er in 2030 584.000 openstaande vacatures zouden zijn. Belangrijke kanttekening is dat deze studie gebeurd is voor de uitbraak van een wereldwijde pandemie. Waar dit op korte termijn de komende jaren zeker zijn impact zal hebben, blijft de overkoepelende boodschap overeind. De Belg moet inzetten op opleiding en reskilling. Zo heeft het Covid-19 virus de digitalisering in een stroomversnelling gebracht en zien we nieuwe vormen van onderwijs ontstaan.

Investeren in opleiding

Digitalisering

Digitalisering is een trend die al een tijdje aan een opmars bezig is. Covid-19 heeft er echter  voor gezorgd dat die digitalisering nog sneller is doorgebroken. Denk maar aan de video-calls ter vervanging van fysieke meetings, shopping via social media en volledige digitale sollicitatieprocedures.

De digitalisering zal enerzijds leiden tot minder jobs maar anderzijds  zullen er ook massa's banen bijkomen de komende jaren. Want inmiddels weten we dat de komst van robots en AI (Artificial intelligence; kunstmatige intelligentie) niet zal leiden tot banenverlies .Sterker nog: er komen jobs bij. Het probleem is dat dergelijke banen alleen toegankelijk zijn voor diegenen met de juiste skills. Wie straks nog aan de bak wil komen, moet dus blijven(d) investeren in het verwerven van andere vaardigheden. Voor elke jobvacature die in de toekomst verloren gaat, komen er 3,7 nieuwe in de plaats, zo berekende Agoria in haar studie.

Klassiek Onderwijs

Opleiding verlaat stilletjesaan zijn klassieke definitie van onderwijs in een schoolcontext. Getuige hiervan de miljoenen DIY-filmpjes die YouTube overspoelen. Deze filmpjes leggen uit hoe je simpele dingen zelf kan doen. Van banden vervangen tot parket leggen en zelfs een eigen webshop aanmaken. De tijd dat we onderwijs zagen als een setting met iemand vooraan die een aantal mensen onderrichtte in een lokaal ligt definitief achter ons. Ook het medium TikTok veroverde op korte termijn een enorm marktaandeel en niet alleen bij de jongsten. De app is vooral bekend vanwege de korte dansfilmpjes en allerlei grappige lip syncs. TikTok wil echter meer zijn dan een geinige app. Voor de toekomst ziet TikTok zich vooral uitgroeien tot een belangrijke speler op het gebied van live broadcasting en als leverancier van educatieve content.

De inhoud van vele jobs gaat ook onnoemelijk veranderen in de periode tot 2030, wat bijleren en omscholen dus noodzakelijk maakt. 

Agoria, 2019

Reeds in 2018 stelde VDAB-topman Fons Leroy dat de “klassieke bedienden van gisteren” de meest bedreigde profielen op de arbeidsmarkt zijn. Voor de laag- of middengeschoolde vakman die al in het onderwijs digitale skills meekrijgt, ziet de toekomst er goed uit. Er valt eerder te vrezen voor werknemers met routinematige jobs die niet de intentie hebben zich bij te scholen.Dit soort jobs zijn vaak makkelijk te vervangen door robots, automatische procedés of software.

Opleiding als loonscomponent

Werknemers zien omscholing of reskilling als een opkomend onderdeel van de deal. In the war on talent die in 2019 en begin 2020 aan de gang was werd dit steeds belangrijker voor werkgevers om zich te onderscheiden. Hoewel meer dan driekwart van de werknemers aangeeft klaar te zijn om nieuwe vaardigheden te leren, zegt twee op de vijf dat ze niet de tijd hebben om te profiteren van bijscholing.

Zo investeerde in 2019 slechts 34% van de HR-leiders in het leren en bijscholen van personeel als onderdeel van hun toekomst van werkstrategie. Bovendien weet 40% van de HR-leiders niet welke vaardigheden hun personeel bezit. Het 2020 global trend rapport van Mercer beschouwt dit als een verontrustend gebrek aan inzicht, gezien het gevoel van leidinggevenden dat minder dan de helft (45%) van hun werknemers zich kan aanpassen aan de toekomst van werk.

In dit opzicht kan de COVID-19-pandemie de mogelijkheid - en tijd - bieden die nodig is om een nieuwe start te maken met het hervatten van vaardigheden. Sommige bedrijfsgebieden hebben - helaas - meer tijd over en bedrijven kunnen hiervan profiteren door die werknemers naar online cursussen en loopbaanverkenning te leiden.

Effect pandemie

Tijdens de eerste Belgische lockdown in Maart voerde arbeidseconoom Stijn Baert naar aanleiding van de corona crisis een grootschalige studie uit naar de verwachtingen van de werknemers in Vlaanderen. Daaruit blijkt dat 34 % van de deelnemers aan de studie verwacht dat de corona crisis zijn/haar carrière negatief zal beïnvloeden. Een kwart denkt dat hij/zij een promotie zal mislopen en bijna de helft verwacht een negatieve invloed op zijn/haar salaris. Deze cijfers zullen de afgelopen maanden alleen maar toegenomen zijn, zeker met de lockdown light die ons opnieuw in ons kot houdt.

Professor Baert deelt de bezorgdheid van werknemers wel.

Dat er jobs zullen sneuvelen, valt zeker in de lijn der verwachtingen. Dat zie je altijd wanneer het economisch minder goed gaat. In Vlaanderen komen we uit een periode met veel vacatures en weinig werklozen, in die mate zelfs dat we ons konden richten op het activeren van inactieven zoals huismoeders- en vaders of bruggepensioneerden. Daar komt nu wellicht een einde aan. We keren deels terug naar de situatie van vroeger, met meer werkzoekenden en minder vacatures. Kandidaten en werknemers zullen dan weer meer moeten strijden voor hun job. Werkgevers zullen uit een grotere pool aan kandidaten kunnen rekruteren en hun vacatures sneller invullen.” Aldus Baert.

investeren in opleiding

De arbeidseconoom beklemtoont wel dat het te vroeg is om de reële effecten van de crisis in te schatten.

Op korte termijn zorgt de pandemie er zeker voor dat dat werkgevers tijdelijk in een sterkere positie gaan staan zoals hierboven beschreven door Stijn Baert maar op langere termijn gaan we toch terug naar die war on talent waarbij werkgevers aan het kortste eind trekken.

“We zullen niet langer de ‘luxe’ hebben om bepaalde hervormingen niet te doen of uit te stellen. Rond levenslang leren bijvoorbeeld hebben we tot nu toe een eerder afwachtende houding aangenomen. We zagen het door de vingers als werkgevers daar niet op inzetten uit angst te investeren in werknemers die korte tijd later alweer opstappen en bij een concurrent aan de slag gaan. Daar zal ons land het geweer van schouder moeten veranderen”, stelt Stijn Baert.

Volgens LinkedIn zijn ‘de kans om nieuwe skills te leren en goede ontwikkelmogelijkheden’ de twee belangrijkste redenen waarom mensen overstappen naar een nieuwe werkgever. Uit het Randstad Employer Brand Research 2018 blijkt dat voor één Belgische werknemer op vier het opleidingsaanbod doorslaggevend is bij de keuze voor een nieuwe werkgever en dat voor 37% de toekomstperspectieven cruciaal zijn bij die keuze.

De boodschap is dus duidelijk: investeren in opleiding is investeren in je toekomst. Stel dit dus niet langer uit tot morgen!