Servant leadership: een alternatieve stijl voor managers

17/8/2023

Servant leadership (of dienend leiderschap) is een managementstijl die voorrang geeft aan de groei en het welzijn van het team boven de eigen ambities van de organisatie of de leider. In tegenstelling tot traditionele leiders, concentreert een dienend leider zich op het coachen en ontwikkelen van individuen, niet alleen op het bereiken van de doelen van de organisatie. - BetterUp.com

Veel bedrijven zien werknemers als radertjes in een wiel die er alleen maar zijn om de organisatie te helpen haar doelen te bereiken. Leiders gedragen zich als taakmeesters die autoriteit uitdelen en er niet om geven hoe het werk gedaan wordt, zolang het maar op tijd geleverd wordt. Servant leiderschap draait het typische leiderschapsscript om door mensen boven macht te plaatsen.

Hoe werkt het?

Dit werkt op twee niveaus: top-down sturing en bottom-up empowerment.

Ook al is de dienende leider gericht op de behoeften van zijn werknemers, leidt hij toch op kritische manieren.

Het aspect van top-down leiding omvat het bepalen van de strategische visie voor het bedrijf. Vervolgens gaat het om het communiceren van die visie naar het teamniveau. Dit wordt gedaan door het verstrekken van prioriteiten, verwachtingen, en beperkingen. Leiders verschaffen ook duidelijkheid over de algemene richting en de waarden van het bedrijf.

Zo biedt de dienende leider een kader waarbinnen hun team kan bloeien. In tegenstelling tot het opleggen van specifieke richtlijnen voor elk van hun taken.

In het kader dat door deze leiderschapsbeslissingen wordt gesteld, plaatst de dienende leider zichzelf in dienst van zijn mensen. Hij concentreert zich op het klaarstomen van de werknemers om te slagen in het bereiken van de visie.

Dit is waar het bottom-up empowerment aspect in het spel komt.

servant leadership

Bottom-up empowerment omvat het opbouwen van hun teams’ zelfvertrouwen, besluitvorming vermogen, creatief denken, het nemen van risico’s en samenwerkingsvaardigheden.

De leider motiveert en inspireert door eigenaarschap aan te moedigen en gesteund vertrouwen uit te breiden. Hij zorgt er ook voor dat het team over de nodige middelen, budget, vaardigheden en aandacht beschikt om een impact te maken.

Bij dienend leiderschap krijgen de werknemers meer macht. Maar de leider verdwijnt niet zomaar.

In plaats daarvan begrijpt de dienende leider hoeveel en wat voor soort steun hij moet geven bij het faciliteren van groei. Hij weet wanneer hij betrokken moet raken en wanneer hij zijn team het schip moet laten besturen.

Nog belangrijker, zij weten wanneer zij hun werknemers moeten laten falen als er een krachtige les is die zij kunnen leren!

10 kenmerken van servant leadership

Robert K. Greenleaf heeft de onderstaande 10 principes over servant leadership gevestigd in 1970. 

1.Luisteren 

Het is belangrijk om met je volle aandacht te luisteren naar leden van je team zonder hen te onderbreken

2.Empathie 

Leer je team kennen, zodat je empathisch leiderschap kunt gebruiken om hen te helpen groeien.

3.Heling

Leden van je team kunnen trauma's hebben van eerdere toxische werkervaringen. Help anderen om een gezonde balans tussen werk en privéleven te creëren om hen de ruimte te geven om te genezen. Maak dit ook toegankelijk in een werksetting

4.Zelfbewustzijn

Je moet ook je eigen sterktes en zwaktes erkennen. Dit is om te begrijpen hoe deze passen binnen het totale team.

5.Overtuigingskracht

Je kan overtuigingskracht en invloed gebruiken in plaats van alleen macht om teamleden op één lijn te krijgen.

6.Conceptualiseren

Je moet in staat zijn om ‘the bigger picture’ te zien en naar toe te werken. Hiermee kan je plannen voor jouw team en de organisatie conceptualiseren.

7.Vooruitziendheid

Het is belangrijk wat jij en jouw team gebruiken om te leren en in de toekomst te verbeteren.

8.Rentmeesterschap

Geef het goede voorbeeld, zodat jouw team kan doen wat jij doet, en niet alleen doet wat je zegt.

9.Toewijding aan de groei van mensen

Je moet tijd en middelen vrijmaken om mensen en teams te helpen groeien. Tools zoals organisatietraining, ontwikkelingsprogramma's, en groei- en transformatiecoaching kunnen je daarbij helpen.

Lees ook het artikel over hoe je jouw medewerkers kan motiveren.

10.Gemeenschap opbouwen

Servant leiderschap vereist het opbouwen van relaties tussen collega's. Als gevolg daarvan leren teamleden elkaar te vertrouwen en worden ze productiever.

servant leadership

Wat zijn de voordelen?

Dit leiderschapsstijl biedt organisaties een aantal overtuigende voordelen. 

✔️ Leiders verdienen het respect van anderen

✔️ Er is vaak een gedeelde visie en meer vertrouwen

✔️ De mening van de werknemers draagt bij aan de besluitvorming van het bedrijf voor betere resultaten

✔️ Bouwt diepere, op vertrouwen gebaseerde relaties op

✔️ Stimuleert meer eigenaarschap en verantwoordelijkheid

✔️ Moedigt innovatie, nieuwsgierigheid en creativiteit aan

✔️ Ontwikkelt een mensgerichte cultuur

✔️ Levert een significante positieve impact op de prestaties van het bedrijf

✔️ Een sterke methode om ervoor te zorgen dat beslissingen worden genomen in het beste belang van het bedrijf

✔️ Door de werknemers van een bedrijf te dienen, dient u de klant

✔️ Een hoog niveau van interne personeelsgroei

✔️ Ontwikkelt toekomstige leiders

✔️ Verhoogt het moreel in de teams

✔️ Individuen gaan vooruit in een ondersteunende omgeving

✔️ Betere samenwerking, sterkere teams

✔️ Meer betrokkenheid, vertrouwen en loyaliteit van de werknemers

Wat zijn de nadelen?

❌ Weinig leiders zijn bekend met dit type leiderschap

❌ Het concept kan moeilijk gecommuniceerd worden

❌ De invoering van dit type leiderschap kan een moeilijke culturele verandering vereisen

❌ Dit type leiderschap is niet bevorderlijk voor snelle besluitvorming. Het kan tijdrovend zijn

❌ Personeel kan verantwoordelijkheden hebben die hun capaciteiten te boven gaan

❌ Kan moeilijk te bereiken zijn - het is eerder een constante reis dan een einddoel

❌ Vereist een hoog niveau van authenticiteit dat moeilijk te bereiken kan zijn

❌ Sommigen kunnen dienende leiders als zwak of ineffectief beschouwen

❌ Verminderde motivatie en vindingrijkheid wanneer de leider ingrijpt om problemen voor het team op te lossen

Conclusie

Het is niet nodig om een zeer invloedrijke rol in jouw bedrijf te hebben om de servant leiderschapsstijl te gaan beoefenen. Maar het is wel een praktijk die een enorme impact heeft op het welzijn en de betrokkenheid van werknemers.

Geef leiding aan projecten door de rest van jouw collega's te ondersteunen, in hun behoeften te voorzien en middelen en steun te bieden. Dit kan op elk niveau positieve resultaten opleveren.

Oefen je communicatievaardigheden, ontwikkel empathie, werk aan je zelfbewustzijn en zorg ervoor dat jij je richt op een meer holistische ontwikkeling van je medewerkers. Doe dit, en je zult goed op weg zijn om een bekwaam en effectief servant-leader te worden.